Minister Plasterk introduceert op 3 december zijn visie op Wikiwijs en verduidelijkt e.e.a. later bij Pauw & Witteman. De aankondiging van Wikiwijs was voor Vrijschrift aanleiding om een persbericht te versturen...

Persbericht Vrijschrift, 4 december 2008

Wikiwijs: vrije schoolboeken een stap dichterbij

Stichting Vrijschrift juicht het initiatief van onderwijsminister Plasterk voor een wiki voor vrije schoolboeken [2] toe. De stichting die al jaren probeert vrije schoolboeken op de politieke agenda te krijgen is verheugd dat de regering met Wikiwijs [1] zijn concept grotendeels kopieert. Toch heeft de stichting ook haar kanttekeningen.

Één van de sleutels tot het succes van projecten als vrije software en Wikipedia is de licentie die 'Gelijk delen' voorschrijft. Het komt erop neer dat voortgebouwd mag worden op de inspanningen van iemand anders maar dat de verbeterde versie ook verplicht gedeeld wordt zodat een volgende persoon wederom verbeteringen aan kan brengen. Zonder dit principe vertraagt of stopt de evolutie van vrije kennis. Minister Plasterk stelt: "Wikiwijs moet ‘rücksichtslos’ in het publieke domein zitten, zonder voorwaarden, anders werkt het niet." Aangezien het publiek domein geen 'gelijk delen'-clausule kent, gaat hij hier volledig aan voorbij.

De minister stelt dat Wikiwijs echt iets moet zijn van de leraren zelf. Vrijschriftvoorzitter Wiebe van der Worp reageert: "Dat is jammer. Je moet juist iedereen toelaten, ook ouders die een belang in de beste leerstof voor hun kind hebben, en daarnaast vaardigheden hebben die hard nodig zijn voor een goed schoolboek. Vergeet tenslotte de leerlingen zelf niet, laat ze video's maken van een scheikundeproef en kies de beste video uit voor opname in het elektronische boek of laat ze uitleg schrijven bij moeilijke opgaven. Je ziet bij projecten als Wikipedia dat expertise bij een bepaald onderwerp soms uit een geheel onverwachte hoek kan komen."

De licentievorm die de informatie uiteindelijk gaat krijgen is belangrijk. Niet alleen Vrijschrift, maar ook Wikimedia Nederland (de ondersteunende organisatie voor Wikipedia) dringt aan op een vrije licentie, zoals bijvoorbeeld een Creative Commons-licentie waarbij naamsvermelding van de auteur verplicht is evenals het 'gelijk delen'-principe. Hay Kranen, secretaris van Wikimedia Nederland: "Andere Creative Commons-clausules zoals een verbod op commercieel gebruik en een verbod op het maken van afgeleide werken zijn onwenselijk, en ondermijnen de kans op succes van Wikiwijs. Zulke clausules dragen niet bij aan de vrije kennisbronnen van Wikimedia en anderen."

Leden van de Kamercommissie voor Onderwijs zijn bang dat dit soort projecten teveel van bovenaf georkestreerd worden. Zij willen dat het juist van onderen gedragen wordt. Ook de minister vindt dat de overheid op afstand moet blijven en met raad en daad moet helpen het proces van de grond te krijgen. Van der Worp: "De gemeenschap die er straks mee aan de slag gaat moet het zien als hun eigen project. Al is het maar één procent van de betrokkenen die meedoen, ze moeten er lol aan beleven en gemotiveerd zijn. Een grote bak met geld uitstorten werkt niet. Je moet juist heel kleinschalig helpen - als het echt nodig is. Zo wordt er gewerkt aan een vrij geschiedenisboek binnen Vrijschrift. De pilot kan versneld worden door bijvoorbeeld illustraties met de juiste licentie te laten maken. Die kosten vallen in het niet bij het voordeel van het hebben van een goed downloadbaar geschiedenisboek voor alle scholen. Als minister Plasterk onze argumenten ter harte neemt en de scherpe kantjes eraf slijpt dan kan het een enorme rollende sneeuwbal worden en een ware revolutie in onderwijsland ontketenen."

Links

[1]

Toespraak t.g.v. 'Boven het maaiveld' - Wikiwijs

http://www.minocw.nl/actueel/toespraken/684/Toespraak-tgv-Boven-het-maaiveld--Wikiwijs.html

[2]

De site voor vrije schoolboeken van Vrijschrift

http://www.vrijeschoolboeken.nl

Contact

Wiebe van der Worp, voorzitter Vrijschrift

wiebe at vrijschrift.org

tel.: 06 455 939 82

Over vrijschrift

Vrijschrift werkt aan bewustwording van de economische en maatschappelijke betekenis van vrije kennis en cultuur voor de samenleving. De stichting is de grondlegger van het concept van vrije schoolboeken in Nederland. Meer informatie over Vrijschrift is te vinden op http://wiki.vrijschrift.org/ en op de speciale site voor vrije schoolboeken met het adres http://www.vrijeschoolboeken.nl/